Dotychczas datowano powstanie obozu na początek 1943 r. W świetle najnowszych opracowań i źródeł, które udało się odszukać w niemieckich zbiorach, okazuje się, że to nieprawda.
W latach 1943-1944 w obozie przebywało najczęściej 100-110 schwytanych marynarzy. Większość z nich stanowili marynarze sowieccy. Tylko początkowo (do połowy 1943 r.) stosunkowo dużą, bo liczącą 40-50 osób grupę, stanowili Francuzi. W późniejszym okresie ich liczba spadła do około 30. Ostatni ślad w źródłach o istnieniu Marlagu Gotenhafen to zapis z października 1944 r.
Marlag Gotenhafen był niewielkim obozem przejściowym – służył więc wyłącznie do krótkiego przetrzymywania schwytanych żołnierzy i marynarzy flot handlowych (w tym czasie następowała ich rejestracja). Dopiero stamtąd jeńcy byli transportowani do stałych obozów. Głównym obozem pozostającym pod władzą administracji Kriegsmarine, był Marlag-Milag Nord, położony obok wsi Westertimke (30 km na północny-wschód od Bremy). Podobne do gdyńskiego obozy przejściowe dla schwytanych marynarzy znajdowały się również w Szczecinie i Darłowie.
Niestety, nie wiadomo, gdzie dokładnie mieścił się Marlag Gotenhafen. Instynktownie należałoby wskazać zapewne na tereny Oksywia czy Obłuża , ale nie można wykluczyć, że obóz znajdował się na terenach portu na wysokości Grabówka (wszak tam zlokalizowano szereg innych obozów: pracy przymusowej czy podobóz KL Stutthof).
Poglądowo, jako ilustrację do wpisu, zamieściłem trzy fragmentu planu Gdyni z kwietnia 1942 r.
Czy wiesz, że…
… 24 i 28 września 1944 r. w Gdańsku internowano kilkudziesięciu marynarzy z czterech jednostek fińskich? Ruch ten ze strony Niemców był podyktowany zmianą frontu dotychczasowego sojusznika, Finlandii, która wpierw 4 września podpisała zawieszenie broni, a piętnaście dni później rozejm z ZSRS. Początkowo Finów umieszczono pod strażą w Domu Rzemiosł. Po tym, jak odrzucili propozycję pływania na statkach pod niemiecką banderą handlową czy walki po stronie Niemiec, zostali skierowani do KL Stutthof. Było to jawne złamanie prawa międzynarodowego.
Jeśli dysponują Państwo informacjami, na podstawie których można byłoby uzupełnić historię Marlagu Gotenhafen lub jakiekolwiek inne, a dotyczące jeńców wojennych w Gdyni w latach II wojny światowej – proszę o kontakt.
Propozycja cytowania: J. Daniluk, Marlag Gotenhafen – www.jandaniluk.pl (data dostępu: dd.mm.rrrr).
