• ostatnia aktualizacja: 29-08-2023

Po przegranej przez Polskę kampanii wojennej 1939 r. terytorium II Rzeczpospolitej Polskiej zostało podzielone między cztery państwa: ZSRS i III Rzeszę oraz w niewielkim stopniu także przez Litwę oraz Słowację.

Obszary północnej i zachodniej Polski zostały wcielone do Rzeszy i przyłączone do istniejących już niemieckich prowincji, bądź też na ich podstawie powołano do życia zupełnie nowe jednostki podziału administracyjnego –  Okręgi Rzeszy.

26 października 1939 r. wraz z utworzeniem nowych, stałych struktur administracji cywilnej, powołano do życia również nowe jednostki podziału terytorialnego administracji wojskowej, a także policyjnej oraz SS.   

Tematem badań jest powstanie, rozwój i funkcjonowanie struktur niemieckiego aparatu policyjnego i SS w Okręgach Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie (Reichsgau Danzig-Westpreussen) oraz Kraj Warty (Reichsgau Wartheland), a także w rejencji katowickiej (Regierungsbezirk Kattowitz) i ciechanowskiej (Regierungsbezirk Zichenau).

Obszary badań:

  • struktury poszczególnych formacji wchodzących w skład Policji Bezpieczeństwa (Sicherheitspolizei, SiPo) oraz Policji Porządkowej (Ordnungspolizei, OrPo) – lokalizacja placówek, organizacja, obszary działań, liczebność itp.

SiPo: Sicherheitsdienst des Reichsführers-SS, Geheime Staatspolizei, Kriminalpolizei

OrPo: Schutzpolizei (des Reiches und der Gemeinden), Gendarmerie, Jagdkommandos, Polizeibataillone, Feuerschutzpolizei und Feuerwehren, Wasserschutzpolizei, Luftschutzpolizei, Technische Nothilfe, Bahnschutz, Werkschutz, Bergschutz, Forstschutzpolizei, Landwacht und Stadtwacht itd.

  • Volksdeutscher Selbstschutz, grupy operacyjne policji i SD (Einsatzgruppen)
  • struktury Powszechnej SS (SS-Oberabschnitte: Weichsel, Warthe, Nordost i Südost)
  • aparat SS związany z polityką ludnościową okupanta niemieckiego: EWZ, UWZ, VoMi, SS-Bodenämter, SS-Ansiedlungsstäbe
  • administracja SS związana z funkcjonowaniem struktur Powszechnej SS i Waffen-SS (sądy specjalne SS i policji, ośrodki szkoleniowe i obozy, SS-Ergänzungsämter)
  • obsada stanowisk kierowniczych poszczególnych formacji policyjnych i SS
  • działalność niemieckiego, policyjnego aparatu terroru
  • stosunki między NSDAP, Wehrmachtem a organami niemieckiej policji oraz SS