• ostatnia aktualizacja: 03-12-2024

Po niemalże dwumiesięcznej przerwie powracam do redagowania strony. Przerwa wynikała nie tylko z okresu świąteczno-noworocznego, ale przede wszystkim z finalizowanych prac nad rozprawą doktorską. Ale do rzeczy.

W tym czasie ukazał się  zbiór artykułów naukowych pod redakcją Piotra Madajczyka i Pawła Popielińskiego (obydwaj naukowcy pracują w Instytucie Studiów Politycznych PAN) zatytułowany Social Engineering. Zwischen totalitärer Utopie und "Piecemeal-Pragmatismus". To wersja niemiecka publikacji pokonferencyjnej, która pierwotnie została wydana dwa lata wcześniej pod identycznym tytułem w języku polskim, czyli Inżynieria społeczna. Między totalitarną utopią a cząstkowym pragmatyzmem.

Wydawnictwo jest pokłosiem interdyscyplinarnej, naukowej konferencji, jaka w Warszawie odbyła się na początku kwietnia 2012 r. Długo trzeba było czekać na jej wyniki (w postaci publikacji), ale myślę, że warto było. Grupa badaczy (głównie z Niemiec i Polski, choć nie tylko) zajęła się tematem szeroko pojętej polityki ludnościowej, głównie Rzeszy Niemieckiej z lat II wojny światowej, w tym osadnictwem, eutanazją czy ludobójstwem. Niektóre teksty dotyczą jednak inżynierii społecznej w szerszym kontekście, choćby działań eksterminacyjnych w koloniach amerykańskich, brytyjskich czy niemieckich od przełomu XIX i XX w. W wielu wypadkach prezentowane są nowe ustalenia badawcze i nowe perspektywy.

Dla zainteresowanych historią naszego regionu chciałbym zwrócić uwagę na mój tekst - Osadnictwo Niemców etnicznych w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie (wybrane zagadnienia). Podjąłem tam próbę przedstawienia nie tylko kolejnych etapów rozwoju osadnictwa na Pomorze Nadwiślańskie i Kujawy przesiedleńców niemieckich z innych części Europy, ale także oszacowanie ilości całej ludności Okręgu w latach wojny oraz strukturę urzędów i placówek zajmujących się przygotowaniem miejsc dla osadników niemieckich. Zweryfikowałem w tym względzie do tej pory pojawiające się w publikacjach dane, opierając się w pierwszej kolejności na wynikach własnoręcznie przeprowadzonych kwerend w zbiorach berlińskich.

Wersję niemiecką publikacji można bezpłatnie pobrać ze strony IS PAN, do czego zachęcam. Polskie wydanie powinno być dostępne w każdej, większej bibliotece naukowej czy uniwersyteckiej.

 Social_Engineering_okładka