Kasyno oficerskie było centrum życia towarzyskiego i kulturalnego oficerów danej jednostki wojskowej, miejscem oficjalnych spotkań z przedstawicielami władz, organizacji balów czy podniosłych uroczystości. Posiadało zawsze co najmniej jedną większą salę (jadalnię), szereg pomieszczeń gospodarczych, zazwyczaj także jeden lub więcej pokoi kawiarnianych lub barowych, podręczną biblioteczkę oraz salę do gier (np salę karcianą).
W Gdańsku w latach 1814-1920 funkcjonowało kilka kasyn oficerskich. Istniało chociażby kasyno garnizonowe na Melzergasse, czyli obecnej ul. Słodowników (budynek nie przetrwał do naszych czasów), a także szereg kasyn poszczególnych jednostek, zlokalizowanych zazwyczaj w kompleksach koszarowych - czy to jako wydzielone pomieszczenia, czy też osobne budynki. Przez oficerów najbardziej pożądanym było, aby kasyno było urządzone w wolnostojącym budynku, najlepiej możliwie przestronnym, dobrze usytuowanym i jednocześnie komfortowo wyposażonym. Najwięcej takich obiektów (łącznie trzy) powstało na terenie dzisiejszego Wrzeszcza, bo i tam wzniesiono najwięcej nowych zespołów koszarowych, gdzie można było sobie pozwolić na takie rozwiązanie. W historycznym śródmieściu kasyno oficerskie takie było tylko jedno - na skrzyżowaniu współczesnej ul. Długie Ogrody i ul. M. Seredyńskiego (przedstawię jego historię już niebawem).
Najbardziej znanym jest oczywiście budynek (do dziś zachowany, choć w mocno niestety zniekształconej formie) dawnego kasyna oficerskiego Brygady Przybocznej Huzarów (pierwotnie funkcjonującego jako kasyno tylko 1. Pułku Przybocznego Huzarów). W jego cieniu jednak działało także kasyno oficerskie 17. (Zachodniopruskiego) Batalionu Taborów. Oddział ten miał kwatery dosłownie "za płotem", tuż obok 1. Pułku Huzarów (znany trójmiejski deweloper, który od paru lat tworzy na powojskowym terenie nowe osiedle, w pierwszej kolejności - z przeznaczeniem na biura - odrestaurował właśnie budynki po dawnym 17. Batalionie Taborów). Dzięki uprzejmości gdańskiego kolekcjonera, Pana Tomasza Domżalskiego, mogę Państwu zaprezentować niezwykle rzadką pocztówkę ukazującą jadalnię tego pierwszego kasyna 17. Batalionu Taborów, jak i fragment całego budynku.
Krótko przed wybuchem I wojny światowej, w trakcie rozbudowy koszar batalionu w latach 1912-1914, wzniesiono drugie, zupełnie nowe kasyno. Według mojej wiedzy - pierwsze kasyno nie zajmowało całego budynku, a tylko kilka pomieszczeń. Prawdopodobnie lobby oficerskie dopięło swego i obok nowych stajni, budynków gospodarczych i koszarowych, doprowadzono do budowy nowego kasyna. Szczęśliwie przetrwało ono do naszych czasów - obecnie to obiekt przypisany do adresu ul. K. Szymanowskiego 6. Poniżej prezentuję także pocztówkę tego kasyna (tym razem ze zbiorów Krzysztofa Gryndera), jak i współczesne zdjęcia - dla porównania.
W Gdańsku w latach 1814-1920 funkcjonowało kilka kasyn oficerskich. Istniało chociażby kasyno garnizonowe na Melzergasse, czyli obecnej ul. Słodowników (budynek nie przetrwał do naszych czasów), a także szereg kasyn poszczególnych jednostek, zlokalizowanych zazwyczaj w kompleksach koszarowych - czy to jako wydzielone pomieszczenia, czy też osobne budynki. Przez oficerów najbardziej pożądanym było, aby kasyno było urządzone w wolnostojącym budynku, najlepiej możliwie przestronnym, dobrze usytuowanym i jednocześnie komfortowo wyposażonym. Najwięcej takich obiektów (łącznie trzy) powstało na terenie dzisiejszego Wrzeszcza, bo i tam wzniesiono najwięcej nowych zespołów koszarowych, gdzie można było sobie pozwolić na takie rozwiązanie. W historycznym śródmieściu kasyno oficerskie takie było tylko jedno - na skrzyżowaniu współczesnej ul. Długie Ogrody i ul. M. Seredyńskiego (przedstawię jego historię już niebawem).
Najbardziej znanym jest oczywiście budynek (do dziś zachowany, choć w mocno niestety zniekształconej formie) dawnego kasyna oficerskiego Brygady Przybocznej Huzarów (pierwotnie funkcjonującego jako kasyno tylko 1. Pułku Przybocznego Huzarów). W jego cieniu jednak działało także kasyno oficerskie 17. (Zachodniopruskiego) Batalionu Taborów. Oddział ten miał kwatery dosłownie "za płotem", tuż obok 1. Pułku Huzarów (znany trójmiejski deweloper, który od paru lat tworzy na powojskowym terenie nowe osiedle, w pierwszej kolejności - z przeznaczeniem na biura - odrestaurował właśnie budynki po dawnym 17. Batalionie Taborów). Dzięki uprzejmości gdańskiego kolekcjonera, Pana Tomasza Domżalskiego, mogę Państwu zaprezentować niezwykle rzadką pocztówkę ukazującą jadalnię tego pierwszego kasyna 17. Batalionu Taborów, jak i fragment całego budynku.
Krótko przed wybuchem I wojny światowej, w trakcie rozbudowy koszar batalionu w latach 1912-1914, wzniesiono drugie, zupełnie nowe kasyno. Według mojej wiedzy - pierwsze kasyno nie zajmowało całego budynku, a tylko kilka pomieszczeń. Prawdopodobnie lobby oficerskie dopięło swego i obok nowych stajni, budynków gospodarczych i koszarowych, doprowadzono do budowy nowego kasyna. Szczęśliwie przetrwało ono do naszych czasów - obecnie to obiekt przypisany do adresu ul. K. Szymanowskiego 6. Poniżej prezentuję także pocztówkę tego kasyna (tym razem ze zbiorów Krzysztofa Gryndera), jak i współczesne zdjęcia - dla porównania.
Czy wiesz, że…
… osobne kasyno oficerskie we Wrzeszczu zostało zbudowane także w kompleksie koszar 5. Batalionu Telegraficznego przy współczesnej al. Legionów? Po 1920 r. budynek został przekazany pobliskiej gminie ewangelickiej z przeznaczeniem na pastorówkę. Dziś w tym miejscu stoi gmach Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej w Gdańsku.
Jeśli dysponują Państwo informacjami dotyczącymi obu dawnych kasyn 17. Batalionu Taborów - proszę o kontakt.
Propozycja cytowania: J. Daniluk, Kasyna oficerskie 17. Batalionu Taborów - www.jandaniluk.pl (data dostępu: dd.mm.rrrr).